Khi nói đến DeFi, Bạn hãy tự nghiên cứu
Với sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái #Cardano, việc nghiên cứu trước khi tham gia vào một dự án là quan trọng hơn bao giờ hết. Trong những thời điểm phấn khích này, chúng ta cần phải cẩn thận
Ngày 9 tháng 12 năm 2021 Neil Burgess bài đọc 11 phút
Neil Burgess
Technical Writer
Marketing & Communications
Các ứng dụng DApps sắp có mặt tại Cardano. Sự phấn khích có thể thấy được. Tuy nhiên, khi hệ sinh thái tiến lên một bước, sự hào hứng về giai đoạn mới trong hành trình của chúng ta cần phải được kiềm chế một cách thận trọng.
Cardano là một blockchain mở, không cần sự cho phép. Vì vậy, không có công ty trung tâm hoặc cơ quan nào khác đứng ra sở hữu và chịu trách nhiệm. Bất kỳ ai cũng có thể xây dựng trên nền tảng này và tham gia vào cộng đồng. Đây là một trong những siêu năng lực của Cardano. Tuy nhiên, bởi vì bất kỳ ai cũng có thể xây dựng DApp, người dùng cần phải thận trọng. Bởi vì có câu nói rằng 'Hãy tự nghiên cứu'.
Nghiên cứu không chỉ đơn giản là cuộn qua các kết quả tìm kiếm hoặc xem YouTuber bạn yêu thích nói về "ảnh chụp mặt trăng" hoặc các mẫu biểu đồ. Bằng cách tự thẩm định và lấy tín hiệu từ cộng đồng (giữa những tranh luận ồn ào), bạn có thể tạo cho mình cơ hội tốt nhất để thành công. Và cùng với việc nghiên cứu, bạn cũng đóng vai trò trong việc giúp phát triển một hệ sinh thái an toàn, bảo mật và lành mạnh.
Một số câu chuyện cảnh báo
Những điều tồi tệ đã xảy ra trên các chuỗi khác.
- Vào ngày 3 tháng 12 năm 2021, Cryptocurrency News đã báo cáo rằng 120 triệu đô la Mỹ đã bị mất trong vụ Badger DAO hack.
- Vào ngày 30 tháng 11 năm 2021, Crypto Briefing đã báo cáo rằng người dùng đã mất 31 triệu đô la Mỹ trên Ethereum và Polygon.
- Vào ngày 19 tháng 11 năm 2021, CNBC theo Elliptic báo cáo rằng, hơn 10 tỷ đô la Mỹ đã bị mất do lừa đảo và trộm cắp từ trước đây cho đến năm 2021. Bạn có thể tải xuống báo cáo gốc từ Elliptic
- Vào ngày 3 tháng 11 năm 2021, Văn phòng Business Insider của Ấn Độ báo cáo rằng 1,4 tỷ đô la Mỹ đã bị mất trong các vụ tấn công DeFi, với khoảng một nửa số tiền thu hồi được.
- Gian lận cũng xảy ra ở Anh. Vào ngày 18 tháng 10 năm 2021, Coindesk báo cáo rằng, theo cảnh sát thành phố London, hơn 146 triệu bảng Anh đã bị mất vì gian lận trong 10 tháng đầu năm 2021.
Và cuối cùng, dự án SolanaBankBox nghe có vẻ tốt - cho đến khi dự án sụp đổ.
Ngay bây giờ, việc xuất bản danh sách này ở đây không có nghĩa là vùi dập các dự án hay thể hiện sự vượt trội. Không có chỗ cho sự kiêu ngạo ở đây. Nhiều người đã thực sự mất tài sản. Thay vì nhìn những sự việc này với sự ngạo mạn và nói “Nó không thể xảy ra với tôi”, chúng ta nên có một vị trí đồng cảm và tiếp thu những bài học khó khăn này. Bởi vì chúng ta sẽ gặp vấn đề tương tự trên Cardano, tuy nhiên, rất nhiều sự bảo mật đã được xây dựng trên nền tảng cốt lõi của Cardano. Nhưng với tư cách là một cộng đồng, chúng ta phải tìm cách giảm thiểu khả năng xảy ra và mức độ nghiêm trọng khi điều đó xảy ra với chúng ta.
Chúng tôi đã làm việc cực kỳ chăm chỉ ở cấp độ nền tảng cốt lõi về bảo mật. Nền tảng Cardano cốt lõi đã được xây dựng theo các tiêu chuẩn chính xác nhất. Thiết kế của Cardano dựa trên nghiên cứu học thuật được xét duyệt. Sau đó, sử dụng các phương pháp chính thống, chúng tôi tạo ra phần mềm có độ đảm bảo cao. Kết quả là Cardano cung cấp một nền tảng linh hoạt, có thể mở rộng. Chúng tôi thêm một bộ công cụ kiểm tra và phát triển đầy đủ, bao gồm cả một mạng thử nghiệm được thêm vào nền tảng. Là một phần của bộ công cụ, chúng tôi hỗ trợ các ngôn ngữ lập trình phù hợp với việc xác minh chính thức bởi các kỹ sư phần mềm lành nghề.
Trong khi đó, các chương trình giáo dục và hỗ trợ của chúng tôi nâng cao kỹ năng của cả cộng đồng. Bất cứ nơi nào chúng tôi làm việc với các nhà phát triển Cardano DApp mới - và chúng tôi đã làm việc với hàng chục người - chúng tôi đặc biệt khuyên họ nên thực hiện một cuộc kiểm tra độc lập bên ngoài cho mọi DApp mà họ tạo ra. Khi chúng tôi phát triển, Plutus dAppStore mới sẽ có ba cấp độ chứng nhận có sẵn cho các DApp lựa chọn để tận dụng lợi thế của nó. Chứng nhận sẽ rất được khuyến khích, nhưng nó sẽ không bao giờ được yêu cầu trên một nền tảng phi tập trung.
Tuy nhiên, phi tập trung không có nghĩa là chúng ta nên chấp nhận một môi trường viễn tây hoang dã
. Ngay cả với những mục đích tốt nhất, một số DApp sẽ bao gồm các lỗi thiết kế, có lỗi hoặc được hỗ trợ kém bởi các nhà phát triển thiếu kinh nghiệm. Những vấn đề này có thể khiến các DApp chất lượng thấp dễ bị tấn công hơn. Thậm chí sẽ có những DApp là trò gian lận hoặc rug pulls. Đáng buồn thay, điều này là không thể tránh khỏi tại một số thời điểm. Và tất nhiên, những người gièm pha chúng ta sẽ nắm bắt những cơ hội này và tìm cách khuếch đại chúng để gây thiệt hại cho cộng đồng của chúng ta.
Mỗi nhà phát triển DApp có trách nhiệm đảm bảo rằng ứng dụng của họ tạo ra kết quả chính xác. Trong khi đó, mọi thành viên của cộng đồng nên có trách nhiệm tự nghiên cứu và giúp đỡ những người khác. Cuối cùng, người dùng tự bảo vệ mình khỏi những kẻ xấu. Vì vậy, hãy tò mò, thậm chí là hoài nghi. Hãy hỏi nhiều câu hỏi. Không chấp nhận bất cứ điều gì liên quan đến mặt bằng giá cả. Tương tự, hãy thận trọng trong việc chỉ ra các trò gian lận - với rất nhiều FUD, bạn không nên tham gia vào mà không cân nhắc kỹ lưỡng. Và nhiều người trong chúng ta sẽ nhớ câu chuyện cảnh giác này từ quá khứ đầu tư của chính mình…
Do đó, dưới đây là một số mẹo, được liệt kê nhờ sự hỗ trợ của cộng đồng Cardano.
Một danh sách để kiểm tra thực tế
Các nhà phát triển là ai?
Các nhà phát triển tự hào về sản phẩm của họ sẽ dễ dàng liên hệ và trả lời các câu hỏi. Nên có một trang web của dự án. Ẩn danh hoặc bút danh tương đối phổ biến trong tiền điện tử, nhưng điều quan trọng phải biết là nhà phát triển có thể bị truy tìm nếu liên quan đến tiền. Các nhà phát triển ẩn danh sẽ dễ dàng biến mất cùng với tiền của bạn hơn. Ngay cả khi các thông tin được công bố hoàn toàn, thì chưa chắc đây là dự án đầu tiên của nhà phát triển? Các nhà phát triển hoặc các tổ chức có tiếng tăm sẽ sợ mất danh tiếng hơn, trong khi các nhà phát triển thiếu kinh nghiệm có nhiều khả năng mắc sai lầm hoặc đi đường tắt, đặc biệt là rút ngắn thời gian ra mắt sản phẩm.
Tầm nhìn của dự án là gì?
Cố gắng hết sức để đảm bảo rằng các giá trị và hành động của dự án phù hợp với các giá trị của bạn. Hãy nhìn vào sự phi tập trung, tầm nhìn, niềm đam mê và mục đích của dự án.
FOMO là kẻ thù của bạn
Nếu đó là một ứng dụng tuyệt vời ngay thời điểm hiện tại thì nó sẽ là một ứng dụng tuyệt vời trong tuần tới và thậm chí là tháng sau. Nếu nhà phát triển lợi dụng vào nỗi sợ bị bỏ lỡ của bạn, thì đó là một dấu hiệu lớn. Thẩm định cần có thời gian. Hãy chăm chỉ.
Dự án có thực sự tốt?
Câu nói cũ vẫn luôn được áp dụng. Dù dự án quá tốt nó vẫn có thể không thực hiện đươc. Nếu dự án cung cấp phần thưởng đặt cọc cao hơn bình thường, bạn cần phải hết sức cảnh giác và rất kỹ lưỡng trong quá trình điều tra về dự án.
Xác nhận của người nổi tiếng
Những xác nhận có thể được mua, và chúng thường là một thành phần thiết yếu của một trò bơm thổi hoặc rug pulls. Theo thiết kế, các nhà đầu tư sẽ phát hiện ra sự phá giá hoặc rug pulls khi token của họ đột nhiên trở thành vô giá trị. Đừng đặt niềm tin của bạn vào những YouTubers, tuy nhiên có thể tham khảo những YouTubers mà bạn tin tưởng.
Sản phẩm có phải là mã nguồn mở không?
Không phải tất cả DApp đáng tin cậy đều cần phải là mã nguồn mở. Tuy nhiên, nếu sản phẩm tuyên bố là nguồn mở, bạn nên kiểm tra xác nhận quyền sở hữu. Ví dụ: kho lưu trữ GitHub có thể truy cập và hoạt động. Tên của những người trên GitHub phải khớp với ít nhất một số người trên trang web của dự án.
Tài liệu dự án
Có thể có sách trắng, tài liệu hoặc tài liệu thiết kế khác.
Thực hiện kiểm tra thực tế kỹ lưỡng như: kiểm tra nguồn, điều tra tác giả, đảm bảo nội dung là xác thực và không đạo văn. Tất cả các bằng chứng về việc hiệu đính kém, nội dung bị thiếu hoặc liên kết bị hỏng trong tài liệu tham khảo sẽ làm dấy lên lo ngại. Nếu sách trắng nằm trên một trang web 'trả tiền để xuất bản', bạn nên cân nhắc điều đó.
Phân phối token
Nếu dự án có token được liên kết, hãy sử dụng công cụ phân tích chuỗi để kiểm tra mức độ tập trung quyền sở hữu token. Ví dụ, nếu hầu hết các token của dự án được phân bổ cho một số ít ví thì điều này sẽ gây ra lo ngại.
Đó là một dự án mới hay nó được chuyển từ một chuỗi khác?
Kiểm tra danh tiếng của dự án trong quá khứ, nếu có. Chúng ta vẫn cần các nhà phát triển giỏi để tận dụng tối đa nền tảng Cardano.
Nếu nó là một dự án mới, nó mới như thế nào? Những người tham gia có bất kỳ thành tích nào trong không gian tiền điện tử không?
Nhà phát triển có tham gia vào mạng xã hội không?
Tìm kiếm một cộng đồng người dùng và những người đánh giá đang hoạt động. Xem cách những thứ được liên kết với dự án được tạo gần đây. Hãy nghi ngờ những tài khoản mới chỉ có một vài dòng tweet. Kiểm tra cả số lượng người theo dõi. Các công cụ như Sparktoro là một cách khác để bạn có thể kiểm tra những người theo dõi thật hay giả.
Bao nhiêu thử nghiệm đã được thực hiện?
Chúng tôi mong đợi một dự án tốt đã hoạt động trên testnet - và đưa ra bình luận trên các kênh xã hội - trước khi ra mắt mạng chính. Các hoạt động đang diễn ra từ các dự án như SundaeSwap và Adahandle là mô hình tốt, thúc đẩy việc ra mắt testnet thông qua phương tiện truyền thông xã hội sẽ cho phép người dùng kiểm tra và xây dựng sự hiểu biết của họ. Chúng tôi mong để hỗ trợ các dự án nhiều hơn trong những tuần và tháng tới.
Một cuộc đánh giá bên ngoài đã được thực hiện chưa?
Tìm kiếm một tổ chức tin cậy độc lập với nhà phát triển. Xem bên dưới để biết một số tổ chức hữu ích.
Đánh giá về sản phẩm so với yêu cầu của bạn
Sản phẩm dù tốt đến đâu cũng phải phù hợp với bạn. Nếu bạn đang muốn kiếm thêm phần thưởng hoặc giao dịch ada, điều đó vẫn mãi mãi đúng - đừng bao giờ mạo hiểm nhiều hơn số tiền bạn có thể mất.
Một số tổ chức hữu ích
Các tổ chức bên ngoài có thể giúp bạn tìm hiểu thêm về nhà phát triển DApp. Ngoài ra, các nhà phát triển DApp có thể nhờ các công ty bên ngoài trợ giúp trong quá trình phát triển.
Thông tin thêm về các nhà phát triển
- Kiểm tra trang Binance Project Reports. Nó nhằm mục đích liệt kê các dự án tiền điện tử hàng đầu và cung cấp thông tin không thiên vị.
- Trang Messari site cung cấp các báo cáo nghiên cứu cho các tổ chức hoặc cá nhân.
- Crunchbase cung cấp dữ liệu về các tổ chức và cá nhân. Có một bản dùng thử miễn phí; ngoài ra, cũng có một dịch vụ trả phí.
- PitchBook là một công ty phần mềm và dữ liệu tài chính. Cũng có một tùy chọn dùng thử miễn phí có sẵn ở đây..
- Tìm kiếm hồ sơ LinkedIn của mọi người và công ty.
- Sử dụng BetterWhois hoặc một cơ quan đăng ký tương tự để tìm hiểu thời điểm một trang web được tạo và các chi tiết cơ bản về những người đứng đằng sau nó.
Các công ty giúp phát triển DApp
- QuviQ là một công ty Thụy Điển chuyên về thử nghiệm dựa trên tài sản.
- Runtime Verification chuyên thực hiện kiểm tra bảo mật. Họ đã làm việc rất nhiều với IO Global.
- Certik, được thành lập vào năm 2018 bởi Đại học Yale và các học giả của Đại học Columbia, là công ty tiên phong trong lĩnh vực bảo mật blockchain. Certik sử dụng công nghệ AI tốt nhất để bảo mật và giám sát các giao thức blockchain và hợp đồng thông minh.
- Tweag là một phòng thí nghiệm đổi mới phần mềm giúp các công ty khởi nghiệp về công nghệ cải thiện hiệu suất kỹ thuật của họ và thực hiện các dự án rủi ro cao, được thưởng cao. Công ty này sẽ trở nên quen thuộc với nhiều độc giả từ công việc của họ với Cardano.
- Well-Typed là một công ty tư vấn Haskell chuyên nghiệp. Một lần nữa, công ty này cũng sẽ trở nên quen thuộc với nhiều độc giả thông qua công việc của họ về Cardano.
Quản lý cộng đồng
Không có trang web nào trong số này cung cấp bất kỳ sự chứng thực hoặc đảm bảo nào về chất lượng, nhưng chúng là một nơi tốt để bắt đầu:
Essential Cardano - một repo GitHub đơn giản do IOG quản lý và hướng đến các cộng đồng PR. Mục đích của trang web là cung cấp thông tin tổng quan và không có nghĩa là nó có khả năng chứng thực, nhưng đây là một danh sách tốt. Trong năm 2022, mục tiêu là xây dựng nguồn tài nguyên - phối hợp với cộng đồng - như một nguồn tài nguyên của hệ sinh thái toàn diện hơn.
Cardano Cube – một trang cộng đồng với sứ mệnh 'làm cho thông tin dễ tiếp cận hơn bằng cách cung cấp tổng quan về tất cả các dự án và việc xây dựng dApps trên Cardano'.
Building On Cardano – ‘'một nơi để xem những gì đang xảy ra trong hệ sinh thái Cardano' từ các nhà điều hành Stake Pool Shamrock Pool và Cardano With Paul.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy các tiêu chuẩn đánh giá và chứng nhận cao hơn cho Cardano trong suốt năm 2022. Chúng tôi hy vọng rằng các sáng kiến như cửa hàng DApp của chúng tôi sẽ giúp thúc đẩy thực tiễn tốt hơn về #DeFi và #RealFi trong toàn ngành. Nhưng điều này sẽ là chặng đường dài. Mặc dù đã trải qua vài năm phát triển (và nhiều lần thất bại) trên các chuỗi khác, đây vẫn là thời kỳ tương đối sớm đối với không gian blockchain nói chung. Không có nhà phát triển nào là không thể sai lầm, không có cuộc kiểm toán nào có thể toàn vẹn, không có nền tảng nào là không thể xuyên thủng.
Khi nền công nghiệp blockchain của chúng ta trưởng thành, rủi ro cũng sẽ cao theo. Tuy nhiên, trên hết là cộng đồng phải phát triển một hệ thống miễn dịch có thể xác định các vấn đề rõ ràng nhất và giúp các mục tiêu tập trung vào thành công hơn là thất bại.
Con đường phía trước
Cộng đồng Cardano có thể là một tấm gương sáng về cách đạt được thành công và an toàn mà không cần đến các quy định bên ngoài. Dự án Catalyst cung cấp vốn để phát triển trên Cardano và một số thách thức cộng đồng hướng đến mục tiêu bảo mật.
Là những người dùng thông minh, đa nghi, người dùng sẽ chỉ yêu cầu những DApps tốt nhất. Hỗ trợ các DApps tuyệt vời sẽ nuôi dưỡng một nhóm các nhà phát triển trung thực, đáng tin cậy. Cùng nhau, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu trở thành một cộng đồng tự quản, thịnh vượng.
Thông tin được cung cấp ở đây không phải lời khuyên đầu tư, lời khuyên tài chính, lời khuyên giao dịch hoặc bất kỳ loại lời khuyên nào khác và bạn không nên coi bất kỳ nội dung nào của bài blog này mang ý nghĩa như vậy.
Việc đưa các dự án vào đây không phải sự chứng thực, bảo đảm, bảo hành hoặc đề xuất của của công ty Input Output. Thực hiện thẩm định là của riêng bạn và tham khảo ý kiến cố vấn tài chính của bạn trước khi đưa ra bất kỳ quyết định đầu tư nào hoặc dựa vào bất kỳ dịch vụ nào của bên thứ ba.
Cảm ơn các thành viên cộng đồng bao gồm Shweta Chauhan, Dan Gambardello, Jaromir Tessar, và Matti Winnetou vì những đóng góp của họ cho tác phẩm này.
Bài này được dịch bởi Thanhtintran, Review, biên tập bởi Nguyễn Hiệu. Bài viết nguồn tại đây
Dự án này được tài trợ bởi Catalyst